ภูมิคุ้มกันบำบัดอะไร เกี่ยวข้องอย่างไรกับการรักษาโรคมะเร็ง?
โรคมะเร็งเป็นโรคที่ใครๆ ก็ไม่อยากให้เกิดขึ้นกับตนเอง แต่ถ้าหากเกิดโรคร้ายนี้ขึ้นมาจริงๆ หนึ่งในวิธีการรักษาที่มักถูกพูดถึงก็คือ การรักษาด้วยวิธีภูมิคุ้มกันบำบัด แต่วิธีการรักษานี้คืออะไร บทความนี้มีข้อควรรู้มาแนะนำกัน
ภูมิคุ้มกันบำบัดคืออะไร?
ภูมิคุ้มกันบำบัด (Immunotherapy) คือการรักษาโรคมะเร็งโดยใช้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายผู้ป่วยเองในการต่อสู้กับเซลล์มะเร็ง หลักการคือการกระตุ้นหรือปรับเปลี่ยนระบบภูมิคุ้มกันให้สามารถจดจำและทำลายเซลล์มะเร็งได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ภูมิคุ้มกันบำบัดกับการรักษามะเร็ง
ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายมีบทบาทสำคัญในการกำจัดเซลล์ที่ผิดปกติ รวมถึงเซลล์มะเร็ง แต่เซลล์มะเร็งสามารถหลบเลี่ยงการตรวจจับและทำลายของระบบภูมิคุ้มกันได้ ภูมิคุ้มกันบำบัดจึงเข้ามาช่วยเสริมสร้างความสามารถของระบบภูมิคุ้มกันในการต่อสู้กับมะเร็ง
ขั้นตอนการรักษา
ขั้นตอนการรักษาด้วยภูมิคุ้มกันบำบัดจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็งและภูมิคุ้มกันบำบัดที่ใช้ โดยทั่วไปมีขั้นตอนดังนี้
- การตรวจวินิจฉัย: แพทย์จะตรวจวินิจฉัยชนิดของมะเร็งและประเมินว่าผู้ป่วยเหมาะสมกับการรักษาด้วยวิธีนี้หรือไม่
- การเตรียมตัว: ผู้ป่วยอาจต้องเข้ารับการตรวจเลือดหรือการตรวจอื่นๆ เพื่อประเมินสภาพร่างกายก่อนเริ่มการรักษา
- การให้ภูมิคุ้มกันบำบัด: การรักษาด้วยวิธีนี้สามารถทำได้หลายวิธี เช่น การฉีดยาเข้าเส้นเลือด การรับประทานยา หรือการทายา
- การติดตามผล: แพทย์จะติดตามผลการรักษาและอาการข้างเคียงอย่างใกล้ชิด
ชนิดของภูมิคุ้มกันบำบัด
- สารยับยั้งจุดตรวจสอบภูมิคุ้มกัน (Immune checkpoint inhibitors): เป็นยาที่ช่วยปลดล็อกระบบภูมิคุ้มกันให้สามารถทำงานได้เต็มประสิทธิภาพในการกำจัดเซลล์มะเร็ง
- การบำบัดด้วยเซลล์ที (T-cell therapy): เป็นการนำเซลล์ที (เซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดหนึ่ง) จากร่างกายผู้ป่วยมาดัดแปลงในห้องปฏิบัติการให้สามารถจดจำและทำลายเซลล์มะเร็งได้ดีขึ้น แล้วจึงฉีดกลับเข้าไปในร่างกายผู้ป่วย
- วัคซีนมะเร็ง (Cancer vaccines): เป็นการกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้รู้จักและต่อสู้กับเซลล์มะเร็ง
- โมโนโคลนอลแอนติบอดี (Monoclonal antibodies): เป็นโปรตีนที่ออกแบบมาให้จำเพาะต่อเซลล์มะเร็ง ช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันจดจำและทำลายเซลล์มะเร็งได้ง่ายขึ้น
- ออนโคไลติกไวรัส (Oncolytic viruses): เป็นไวรัสที่ถูกดัดแปลงให้สามารถทำลายเซลล์มะเร็งได้โดยไม่ทำอันตรายต่อเซลล์ปกติ
ใครที่เหมาะกับการรักษาด้วยภูมิคุ้มกันบำบัด?
การบำบัดด้วยวิธีนี้จะเหมาะสำหรับผู้ป่วยมะเร็งบางชนิด ดังนี้
- มะเร็งอยู่ในระยะลุกลามหรือแพร่กระจาย
- ไม่ตอบสนองต่อการรักษาแบบอื่นๆ
- มีสุขภาพโดยรวมแข็งแรงพอที่จะรับการรักษา
อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยแต่ละรายมีการตอบสนองต่อการรักษาแตกต่างกันไป แพทย์จะเป็นผู้ประเมินและตัดสินใจว่าผู้ป่วยเหมาะสมกับการรักษาด้วยวิธีนี้หรือไม่
การดูแลตนเองหลังการรักษา
หลังการรักษา ผู้ป่วยควรดูแลตนเองดังนี้
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วยโรคติดเชื้อ
- แจ้งแพทย์หากมีอาการผิดปกติ
ราคาของการรักษา
ราคาของการรักษาด้วยภูมิคุ้มกันบำบัดจะแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็ง ชนิดของภูมิคุ้มกันบำบัด และสถานพยาบาล โดยทั่วไปมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง
ข้อควรระวัง
- การรักษาด้วยวิธีนี้อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงอื่นๆ เช่น อาการคล้ายไข้หวัด ผื่นคัน หรือการอักเสบของอวัยวะต่างๆ
>>> ภูมิคุ้มกันบำบัด
